Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının 100. yıl dönümü etkinlikleri kapsamında "Bir Asrı Geçen Birikimle Misak-ı Millî'ye Yeniden Bakmak" temalı "Misak-ı Millî Anma" programı düzenlendi.

İstanbul'da bir üniversitede düzenlenen anma programına, TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop başta olmak üzere birçok davetli katıldı. Anma programı TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop'un açılış konuşmasıyla başladı.

TBMM Başkanı Prof. Dr. Mustafa Şentop, "İlk teşkilatlanmaya Trakya'da gidildi. Mondros Mütarekesi'nden 3 gün sonra 2 Kasım 1918'de Trakya-Paşaeli Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu. 5 Kasım 1918'de toplanan Kars İslam Şurası takip etti. Ardından hızlı bir şekilde Ardahan, Trabzon, İzmir, Alaşehir, Balıkesir, Nazilli ve Muğla kongreleri toplandı. Mustafa Kemal'in milli mücadeleyi başlatmak İçin Samsun'a ayak basmasından önce başlatılan kongreler devam eden süreçte Erzurum ve Sivas kongrelerinin zeminini hazırladı. Anadolu'ya istiklal ve hürriyet mücadelesi devam ederken koyun can derdinde kasap et derdinde misali 18 Ocak 1919'da Paris Konferansı toplandı. Bu konferansı ulusal ve uluslararası etraflıca değerlendirmek gerekir. Ulusal boyutu bizi ve bizimle birlikte yaşayan Rumları, Kürtleri, Arapları, Ermenileri ve Yahudileri ilgilendiriyor. Uluslararası boyutu ise bütün dünyayı ilgilendiriyor. Çünkü Ocak 1920'ye kadar yaklaşık bir yıl süren konferansta devletlerin ve milletlerin geleceği, yeni dünya düzeninin esasları konuşuldu. Bu sebeple Ocak 1919'da, Haziran 1919'a kadar devletlerin ve milletlerin gözü kulağı Paris'teydi. Milletler Cemiyeti, Uluslararası Havacılık, Çalışma Örgütü, Uluslararası Haberleşme Ağaları da konferansın gündem maddelerindendi. Amerika, İngiltere ve Fransa tarafından 18 Ocak 1919'da toplanan konferansa 32 devlet temsilci gönderdi. İtalya, Yunanistan ve Japonya konferansı düzenleyen devletlerin sahne gerisindeki ortaklarıyla. Savaştan yeni çıkan devletler masaya çağrılmadı. Onlar tek taraflı sözleşme yapar gibi anlaşma şartları belirlenince sadece nihai metni imzalamaları için davet edileceklerdi. Esasında tam bir akbabalar sofrasıydı. Galip devletler neyi pay edeceklerini biliyorlardı. Ama nasıl paylaşacakları konusunda tam bir uzlaşma sağlayamıyorlardı. Konferansta 58 komisyon ve alt komisyon kuruldu. Karar verme yetkisi ABD, İngiltere, Fransa, İtalya ve Japonya başbakanları ve dışişleri bakanlarına aitti. Misak-i Milli'yi anlamak için Paris Konferansı ve sonrasında toplanan Londra Konferansı'nın görüşme ve kararlarını bilmek gerekiyor. Osmanlı Devleti'nin mirasına konmak isteyen Rumlara, Araplara, Ermenilere ve Yahudilere ne istediklerini sordular. Yunanistan, Batı Anadolu, Trakya ve Ege adalarını istedi. Konferansta Ermenileri güya temsilen bulunan kişiler Trabzon'dan başlayıp, Doğu vilayetlerinde içine alarak, Adana'ya kadar uzanan bölgede Ermenistan kurulmasını istedi. Yahudiler Anadolu'dan bir şey istemedi onların gözü Filistin topraklarındaydı" dedi.

Kaynak: IHA

Kaynak: